Vergeten goud

 

 

 

men roemt Limburg om zijn groene heuvels

maar nimmer om de zwarte kuilen en gaten

welke na ontginning van de mijnen

dit land als aandenken werden gelaten

 

 

naast gescheurde gebouwen, onbewoonbare huizen,

werd de schacht menig kompel tot sarcofaag

en met het roven van antraciet uit de aarde 

reisde de grond mét het mijnen metersdiep omlaag

 

 

haast is het niets meer dan enkel historie

 maar gebleven monumenten vertellen het verhaal

eren de mannen die dagelijks hun leven waagden

D’r Joep, Sint Barbara, de Domaniaal’,

 

 

zo sneuvelden koempels, huizen, en banen

‘mijnschade’ kleurde ‘t land van ‘de koel’ langzaam grauw

wat is welvaart behaald over koolstof in longen

klatergoud slechts, getooid met een randje van rouw

 

---

 

Nota:

D'r Joep
Sinds 1957 staat d’r Joep, het nationale monument van de mijnwerkers, op de Markt in het centrum van Kerkrade. Het is een van de  monumenten die ook tegenwoordig nog aan het rijke mijnbouwverleden van Kerkrade herinneren.

In 1939 lanceerde Kerkradenaar Jean Hermans, zoon van een verongelukte mijnwerker, het idee om een monument op te richten ter ere van de mijnwerkers in de Mijnstreek. De situatie destijds (WOII) liet uitvoering van dit plan echter niet toe. In 1954 werd een comité ‘monument voor de mijnwerker’ opgericht om de plannen alsnog te verwezenlijken. Volgens het comité moest het nationale mijnmonument in Kerkrade komen omdat die plaats het centrum was van de mijnindustrie in Nederland. In 1955 werd een aantal kunstenaars via een prijsvraag uitgenodigd met de volgende opdracht: "Vervaardig een model voor de mijnwerker, in een figuur op voetstuk, waarin de adeldom van zijn arbeid, zijn stoere kracht en grootheid als mens wordt uitgebeeld. Het monument is tevens bedoeld als hulde aan hen, die hun leven verloren bij de uitoefening van hun beroep en aan hen, die als eersten de kolenontginning ter hand namen: de monniken van Rolduc." De inzending van de Amsterdamse kunstenaar Wim van Hoorn werd het hoogste gewaardeerd. De naam d’r Joep verwijst naar St. Jozef, de patroonheilige van de arbeid.

 

Sint Barbara

De beschermheilige van onder andere de mijnwerkers is Sint Barbara. In de oude mijnstreek was 4 december, de feestdag ter ere van haar, vroeger een feestdag.
Ze wordt vaak afgebeeld met een bliksemschicht of toren in haar hand.
In het hoofdkantoor van chemieconcern DSM (voormalige Dutch States Mines, thans staan de letters nergens meer voor) staat een beeld van Sint Barbara evenals andere objecten die aan het mijnverleden herinneren

De Domaniale
Aan de Domaniale Mijnstraat in Kerkrade staat ter hoogte van de Kipstraat een hoog, markant gebouw met lichtgeel bepleisterde muren. Het is de toren van schacht Nulland, één van de weinige tastbare herinneringen aan de mijnbouw in het Land van Rode. De mijnschacht in het Kerkraadse stadsdeel Nulland werd meer danhonderd jaar geleden … klik de link voor foto’s en informatie